Jednostka pomocniczą gminy jest sołectwo. Jako sołectwo rozumiany jest obszar, zakres działania sołectwa i jego organów określa rada gminy w statucie sołectwa.
Według stanu w dniu 31 grudnia 2008 roku w Polsce było 40459 sołectw.
Organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie, wykonawczym zaś – sołtys. Rada sołecka wspomaga działalność sołtysa.
Sołtys oraz rada sołecka są wyłaniani przez stałych mieszkańcy danego sołectwa w drodze tajnego i bezpośredniego głosowania na zebraniu wiejskim. Kadencja sołtysa i Rady sołeckiej trwa 4 lata.
Organem stanowiącym i kontrolnym jest zebranie wiejskie (zebranie ogółu mieszkańców), wykonawczym sołtys, który ma prawo do brania udziału i występowania na forum rady gminy (nie ma on jednak tam prawa głosu). Organem doradczym jest zaś rada sołecka.
Sołectwo może obejmować jedną miejscowość (np. wieś bądź przysiółek), część miejscowości lub kilka miejscowości. W jednej miejscowości może być także ustanowione kilka sołectw.
W Gminie Zamość jest 35 sołectw:
- Białobrzegi
Sołtys: Dariusz Tłuczkiewicz
Skład Rady Sołeckiej: Natalia Wesołowska, Jan Szumiło, Piotr Boba, Piotr Hereta, Bożena Kic. - Białowola
Sołtys: Tomasz Bosiak
Skład Rady Sołeckiej: Andrzej Lis, Krzysztof Muszyński, Wioletta Fusiasz, Tadeusz Tarajko, Iwona Gęśla. - Borowina Sitaniecka
Sołtys: Michał Budzyński
Skład Rady Sołeckiej: Alicja Pogorzelska, Wioleta Pieńkosz, Zbigniew Juszczak, Jan Kostrubiec, Jarosław Duda, Henryk Okalski, Dariusz Petryk. - Bortatycze
Sołtys: Agnieszka Magryta -Ciurysek
Skład Rady Sołeckiej: Elżbieta Siemko, Sylwester Smoła, Anna Uchman, Barbara Zgnilec, Damian Magryta, Józef Zarzecki, Bartłomiej Marczuk. - Bortatycze Kolonia
Sołtys: Aneta Karwat
Skład Rady Sołeckiej: Andrzej Duda, Edyta Paszko, Anna Piorun, Sylwester Romanek, Anna Skrzypa, Cezary Ziółkowski, Tadeusz Popczak. - Chyża
Sołtys: Andrzej Pokrywka
Skład Rady Sołeckiej: Maria Holko, Agata Krzan, Janusz Bis, Ireneusz Szewczuk, Ryszard Ciurysek, Jadwiga Witkowska-Gontarz, Andrzej Sikora. - Hubale
Sołtys: Wacław Ćwik
Skład Rady Sołeckiej: Radosław Pitwała, Daniel Kot, Marzena Adamowicz, Jan Muszyński, Teresa Artymiak. - Jatutów
Sołtys: Michał Adamczuk
Skład Rady Sołeckiej: Maria Juszczak-Sowińska, Marta Dawidowska, Monika Juszczak, Rafał Kamiński, Oskar Kudyk, Marcin Siekierda. - Kalinowice
Sołtys: Mirosław Kołtun
Skład Rady Sołeckiej: Paweł Kochaniec, Andrzej Mazurek, Krystyna Dragan, Robert Jaroszyński, Wiesław Organista. - Lipsko
Sołtys: Anna Tabała – Radlińska
Skład Rady Sołeckiej: Beata Cisek, Alina Gancarz, Józefa Gorzko, Janusz Szewera, Stanisław Osiak. - Lipsko-Kosobudy
Sołtys: Marek Paszko
Skład Rady Sołeckiej: Stanisław Góra, Marek Bejnarowicz, Wiesław Lisiewicz, Stanisław Słupski, Wojciech Wójtowicz. - Lipsko-Polesie
Sołtys: Stanisław Czochra
Skład Rady Sołeckiej: Dorota Frankiewicz, Ewa Kobel, Sławomir Krygowski, Barbara Kucner, Anna Rudy, Romana Siarkiewicz, Anna Smyk. - Łapiguz
Sołtys: Dariusz Rabiega
Skład Rady Sołeckiej: Anna Koza, Andrzej Luszewski, Henryk Kozłowski, Janusz Sereda, Paweł Bogaczyński, Wioletta Kozak, Bogusława Mnich. - Mokre
Sołtys: Grzegorz Antoniuk
Skład Rady Sołeckiej: Kamil Goździuk, Barbara Mazurek, Anna Siemko, Mirosław Soboń, Wiesław Sowa. - Płoskie
Sołtys: Tadeusz Kostrubiec
Skład Rady Sołeckiej: Beata Momot, Krzysztof Łuczka, Mariusz Stanicki, Maria Dziadosz, Krzysztof Opoka, Jerzy Pawliszak, Artur Szopa. - Pniówek
Sołtys: Henryk Solski
Skład Rady Sołeckiej: Joanna Bojar, Edward Dumicz, Andrzej Klimko, Arkadiusz Małek, Bożena Mulawa, Maria Słota. - Siedliska
Sołtys: Jolanta Niedźwiecka
Skład Rady Sołeckiej: Józefa Sudak, Agnieszka Pogudz, Mariusz Ponahajba, Henryk Figiel, Marian Czop, Zofia Niedźwiecka, Piotr Jezierski. - Sitaniec
Sołtys: Joanna Bekier
Skład Rady Sołeckiej: Jan Sokołowski, Ewa Mizgała, Piotr Gucz, Piotr Kurzyński, Alicja Ciupa. - Sitaniec-Kolonia
Sołtys: Zbigniew Pędzierski
Skład Rady Sołeckiej: Tomasz Herc, Aleksander Milczuk, Tomasz Gontarz, Ryszard Gryn, Zdzisław Bas. - Sitaniec-Wolica
Sołtys: Paulina Bełz
Skład Rady Sołeckiej: Anna Greszta, Jacek Jachymczyk, Stanisław Dawid, Dariusz Adamczuk, Janusz Pośnik. - Skaraszów
Sołtys: Halina Sokolińska
Skład Rady Sołeckiej: Jerzy Henryk Bondyra, Bogdan Musur, Marek Pakuła. - Skokówka
Sołtys: Ryszard Żołopa
Skład Rady Sołeckiej: Michał Kusz, Lucjan Maniuk, Mirosław Łasocha, Andrzej Dziaduszek, Stefan Kuryjak. - Szopinek
Sołtys: Piotr Najda
Skład Rady Sołeckiej: Aleksandra Tokarz, Jacek Droździel, Jan Ciupa, Paweł Nowak, Agata Piwko, Katarzyna Jędrzejewska. - Wieprzec
Sołtys: Agnieszka Pasieczna
Skład Rady Sołeckiej: Paweł Adamczyk, Maria Sadło, Urszula Dudzińska, Piotr Kukiełka, Ryszard Machałek. - Wierzchowiny
Sołtys: Jerzy Kondrakiewicz
Skład Rady Sołeckiej: Wiesław Dziędziurko, Ryszard Lepa, Teresa Drózd, Malgorzata Kimak, Dorota Wrzesińska, Henryk Czubek. - Wólka Panieńska
Sołtys: Wojciech Suchowicz
Skład Rady Sołeckiej: Piotr Latawiec, Jacek Serafin, Andrzej Serafin, Paweł Kowal, Tadeusz Oszust. - Wólka Wieprzecka
Sołtys: Piotr Koczułap
Skład Rady Sołeckiej: Lucyna Lalik, Jolanta Lis, Maria Listopad, Jerzy Kwaśniewski, Urszula Kyc, Andrzej Romaszko, Wojciech Soboń. - Wychody
Sołtys: Anna Majda
Skład Rady Sołeckiej: Mariusz Czop, Agnieszka Wołoch, Krzysztof Kyc, Konrad Majda, Iwona Augustynek, Jan Szewc. - Wysokie
Sołtys: Katarzyna Szałacha
Skład Rady Sołeckiej: Wojciech Adamczyk, Marek Kusz, Stanisław Miśkiewicz, Andrzej Szewczuk, Mateusz Skowyra, Wanda Szpuga, Renata Tywoniuk-Kwoka. - Zalesie
Sołtys: Grzegorz Pupiec
Skład Rady Sołeckiej: Teresa Greszta, Jan Greszta, Zbigniew Zastąpiło, Stella Pupiec, Piotr Zarębski. - Zarzecze
Sołtys: Lucjan Machałek
Skład Rady Sołeckiej: Piotr Zams, Małgorzata Machałek, Czesława Machałek, Jerzy Zams, Ryszard Kłonica, Maria Bielak, Kazimierz Sarzyński. - Zawada
Sołtys: Sylwester Dobromilski
Skład Rady Sołeckiej: Dariusz Garbaty, Sylwester Gębala, Krzysztof Hałasa, Alfred Kamiński, Jerzy Warchoł, Sebastian Molas, Tomasz Szewc. - Zwódne
Sołtys: Henryka Jędrzejewska
Skład Rady Sołeckiej: Franciszek Bondyra, Jerzy Bondyra, Alina Bondyra, Urszula Łyś, Ryszard Maślany - Żdanów
Sołtys: Dariusz Maślany
Skład Rady Sołeckiej: Robert Wróbel, Urszula Kostur, Jolanta Bajan, Andrzej Siwczuk, Dorota Wodyk. - Żdanówek
Sołtys: Beata Stręciwilk
Skład Rady Sołeckiej: Elżbieta Ostasz, Witold Bondyra, Małgorzata Kwapisz, Aleksandra Dróźdź – Smyk, Małgorzata Szałach, Henryk Sowa, Urszula Prus.
Często mylone są pojęcia miejscowości i sołectwa. Niekiedy istnieje miejscowość, a nie istnieje sołectwo, bądź odwrotnie. Jako miejscowość rozumiana jest jednostka osadnicza lub inny obszar zabudowany odróżniający się od innych miejscowości odrębną nazwą, a przy jednakowej nazwie – odmiennym określeniem ich rodzaju. Wyróżnić można: miejscowość niezamieszkana – miejscowość, w której nie przebywa stale lub nie jest zameldowana na pobyt stały co najmniej jedna osoba; miejscowość zamieszkana – miejscowość, w której stale przebywa lub jest zameldowana na pobyt stały co najmniej jedna osoba. Rodzaje miejscowości: miasto, osiedle, wieś, osada, kolonia, przysiółek, a także ich części.
Opracowano na podstawie: Komentarz do art. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U.01.142.1591). W: Gabriela Jyż, Zbigniew Pławecki, Andrzej Szewc: Samorząd gminny. Komentarz. Dom Wydawniczy ABC, 2005. ISBN 83-7416-225-2. Organizacja państwa. W: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2009. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-07-23, s. 81. ISSN 1640-3630, (Art. 36) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591).